Photo: RFA
ក្រុមតំណាងរាស្ត្រអាមេរិកាំងព្រមានទៅរបបលោក ហ៊ុន សែន ថារបបនេះនឹងជួបនូវទណ្ឌកម្មកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរបើហ៊ានជ្រើសរើសយកការបង្ហូរឈាមនៅថ្ងៃទី០៩ វិច្ឆិកា ក្នុងដំណើរមាតុភូមិនិវត្តរបស់លោក សម រង្ស៊ី និងមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិទៅកម្ពុជាវិញ។ ការព្រមាននេះធ្វើឡើងខណៈក្រុមសភាតំណាងរាស្ត្រអាមេរិកស្តីពីបញ្ហាកម្ពុជា (Congressional Cambodia Caucus-CCC) បើកសវនាការរំឮកខួបលើកទី២៨ឆ្នាំ នៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពក្រុងប៉ារីស នៅឯអាគាររដ្ឋសភាអាមេរិកកាលពីថ្ងៃទី២១ តុលា។
តំណាងរាស្ត្រអាមេរិកាំងនៃគណបក្សសាធារណរដ្ឋមកពីរដ្ឋហ្ល័រីដា (Florida) និងជាអតីតប្រធានអនុគណៈកម្មាធិការកិច្ចការអាស៊ី និង ប៉ាស៊ីហ្វិក លោក ថិត យ៉ូហូ (Ted Yoho) ដែលជាអ្នកស្នើច្បាប់ដាក់ទ័ណ្ឌកម្មរបបលោក ហ៊ុន សែន ឬ HR526 ព្រមានទៅរបបលោក ហ៊ុន សែន ឲ្យពិចារណា ដោយប្រយ័ត្នប្រយែង និងងាកមករកការសម្រុះសម្រួលនយោបាយវិញ ជាជាងជ្រើសរើសយកវិធីសាស្ត្រនៃការបង្ហូរឈាមក្នុងដំណើរមាតុភូមិនិវត្តរបស់លោក សម រង្ស៊ី ទៅកម្ពុជាវិញនៅថ្ងៃទី៩ ខែវិច្ឆិកា ខាងមុខនេះ។
«អ្នកនឹងឃើញមាននូវទណ្ឌកម្មយ៉ាងសម្បើមដាក់ទៅលើប្រទេសនេះ។ អ្នកនឹងឃើញមាននូវការកាត់ផ្តាច់ពាណិជ្ជកម្មភ្លាមៗ។ ការណ៍នេះ វានឹងមានឥទ្ធិពលទៅលើលោក ហ៊ុន សែន និងក្រុមមនុស្សដែលនៅក្បែរគាត់ ដែលជួយលោក ហ៊ុន សែន ឲ្យរក្សាអំណាចបាន។ មនុស្សទាំងអស់នោះ សុទ្ធតែមនុស្សអាត្មានិយម ពួកគេគិតតែប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួនប៉ុណ្ណោះ។ មេដឹកនាំពិតប្រាកដ ក្រឡេកមើលទៅប្រជាពលរដ្ឋរបស់ខ្លួន និងអ្វីដែលជាការប្រសើរបំផុតសម្រាប់ពលរដ្ឋខ្លួនឯង។ នេះបានហៅថាមេដឹកនាំពិតប្រាកដ។ ដូច្នេះលោក ហ៊ុន សែន ត្រូវតែធ្វើការសម្រេចចិត្តនេះ។»
លោក ថិត យ៉ូហូ ហៅដំណើរមាតុភូមិនិវិត្តទៅមាតុប្រទេសវិញរបស់មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិនេះ ថាជាកាយវិការប្រកបដោយភាពអង់អាចក្លាហាន ដែលពួកគេអាចចាត់ទុកថាជាបិតាស្ថាបនិកប្រជាធិបតេយ្យរបស់កម្ពុជា។
«ខ្ញុំមានបុព្វសិទ្ធិដែលបានជួបជាមួយសមាជិកគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលបានរត់ភៀសខ្លួនពីកម្ពុជាដើម្បីសុវត្ថិភាពរបស់ពួកគេ ក្នុងនោះរួមទាំងប្រធានស្តីទីគណបក្សនេះ គឺលោក សម រង្ស៊ី ផង។ បុគ្គលទាំងនេះបានសច្ចាថា ពួកគេនឹងវិលត្រលប់ទៅកម្ពុជាវិញនៅខែក្រោយនេះ ដើម្បីស្តារប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញ បើទោះជាមានការគំរាមកំហែងកាន់តែខ្លាំងឡើងប្រឆាំងនឹងពួកគេយ៉ាងណាក៏ដោយ។ យើងបានជួបនឹងពួកគេ។ ហើយគោលដៅរបស់ពួកគេ គឺដើម្បីស្តារប្រជាធិបតេយ្យ និងវិលទៅកម្ពុជាវិញនៅថ្ងៃទី៩ វិច្ឆិកា។ ពួកគេមានសេណារីយ៉ូ៣ ដែលអាចនឹងកើតឡើងចំពោះពួកគេ។ ទីមួយ ពួកគេអាចនឹងត្រូវហាមឃាត់មិនឲ្យចូលក្នុងប្រទេស។ សេនារីយ៉ូមួយទៀត គឺថា ពួកគេអាចនឹងត្រូវចាប់ខ្លួនភ្លាមៗ។ ហើយសេណារីយ៉ូចុងក្រោយគឺពួកគេអាចប្រឈមនឹងការសម្លាប់ចោល។ ដូច្នេះប្រសិនបើអ្នកជួបប្រទះនូវជម្រើសបែបនេះ ហើយប្រសិនបើវាជាជម្រើសរបស់អ្នក ហើយប្រសិនបើអ្នកដឹងថា បើអ្នកត្រលប់ទៅប្រទេសកំណើតវិញ ហើយគេព្រមានថា អ្នកអាចត្រូវហាមឃាត់មិនឲ្យចូលស្រុក ត្រូវចាប់ខ្លួន ឬត្រូវសម្លាប់ចោល... តើមានមនុស្សប៉ុន្មាននាក់ក្នុងចំណោមពួកយើង នៅតែមានឆន្ទៈចង់ត្រលប់ទៅវិញនោះ?... មនុស្សទាំងនេះ ដាក់ជីវិតរបស់ពួកគេ ដើម្បីលើកកម្ពស់កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពប៉ារីសឆ្នាំ១៩៩១ ដើម្បីឲ្យមានប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា... ដើម្បីឲ្យប្រជាពលរដ្ឋរបស់ខ្លួន សមនឹងទទួលបាននូវសេរីភាព និងទម្រង់ដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលប្រកបដោយប្រជាធិបតេយ្យ។ មនុស្សទាំងនេះគឺជាបិតាស្ថាបនិកនៃប្រទេសនេះ។»
តំណាងរាស្ត្រអាមេរិកាំងមួយរូបទៀតនៃគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមកពីរដ្ឋកាលីហ្វ័រញ៉ា (California) និងជាសហប្រធានក្រុមសភាតំណាងរាស្ត្រអាមេរិកស្តីពីបញ្ហាកម្ពុជា គឺលោក អាលែន ឡូវែនថល (Alan Lowenthal) ថ្លែងថា រយៈពេល២៨ឆ្នាំកន្លងមកនេះ កម្ពុជាពុំទាន់មានប្រជាធិបតេយ្យពិតប្រាកដនៅឡើយទេ។ លោកថា សហរដ្ឋអាមេរិកកំពុងតែតាមដានមើលនូវព្រឹត្តិការណ៍ដំណើរមាតុភូមិនិវត្តន៍របស់លោក សម រង្ស៊ី ទៅកម្ពុជាយ៉ាងដិតដល់។
«យើងដឹងថាលោក សម រង្ស៊ី នឹងធ្វើដំណើរទៅកម្ពុជាវិញនៅថ្ងៃទី៩ វិច្ឆិកា។ យើងចង់ប្រាប់ទៅរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាថា រដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិកកំពុងតាមដានមើលព្រឹត្តិការណ៍នេះយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់ និងដឹតដល់។ យើងចង់ឃើញលោក សម រង្ស៊ី វិលត្រលប់ទៅកម្ពុជាវិញដោយសុវត្ថិភាព ហើយមានការគាំទ្រ និងមានការការពារ ដោយមិនមានការចាប់ខ្លួនអ្វីនោះទេ។ និយាយរួមទៅ លោកទៅដោយសុវត្ថិភាព និងសន្តិវិធី។ ហើយយើងក៏សង្ឃឹមថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា នឹងប្រព្រឹត្តិមកលើពួកគេដោយសន្តិវិធី និងប្រកបដោយការគាំទ្រដែរ។ សហរដ្ឋអាមេរិកពិតជាចង់ជួយកម្ពុជាណាស់។ យើងមិនចាប់អារម្មណ៍ទៅកាន់ជើងក្រុមណាមួយ គណបក្សណាមួយ ឬក៏នរណាត្រូវឡើងកាន់អំណាចអ្វីនោះទេ។ អ្វីដែលយើងស្នើឡើងនោះ គឺដើម្បីឲ្យកម្ពុជា វិលត្រលប់ទៅរកលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញ ដើម្បីបើកឲ្យមានការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌ ហើយអ្នកដែលឈ្នះនោះ គឺត្រូវឈ្នះដោយពិតប្រាកដ... ដោយឆន្ទៈប្រជារាស្ត្រ។... យើងនៅទីនេះ គឺចាត់ទុកលោក សម រង្ស៊ី ថាតំណាងឲ្យប្រជាធិបតេយ្យ និងសេរីភាព។ យើងចង់ឲ្យលោកមានសុវត្ថិភាព ហើយយើងសង្ឃឹមថា តាមរយៈដំណើរមាតុភូមិនិវត្តនេះ នឹងមានការបោះឆ្នោតប្រកបដោយសេរី និងយុត្តិធម៌ឡើងវិញនាពេលអនាគត។ នេះគឺជាអ្វីដែលរដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិកចង់បាន។»
ដោយឡែក តំណាងរាស្ត្រអាមេរិកាំងមួយរូបទៀតនៃគណបក្សសាធារណរដ្ឋមកពីរដ្ឋអូហាយអូ (Ohio) និងក៏ជាសហប្រធានក្រុមសភាតំណាងរាស្ត្រអាមេរិកស្តីពីបញ្ហាកម្ពុជា គឺលោក ស្ទីវ ឆាបុត (Steve Chabot) ថ្លែងថា ២៨ឆ្នាំ ក្រោមការដឹកនាំរបស់លោក ហ៊ុន សែន រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន មិនបានអនុវត្តតាមកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពក្រុងប៉ារីសនោះទេ។ លោកថា រដ្ឋាភិបាលនេះ ក៏មិនបានលើកកម្ពស់ និងគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ដូចដែលមានចែងនៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងនេះទេ។ លោកចង់ឃើញកម្ពុជាទទួលបាននូវប្រជាធិបតេយ្យ និងសេរីភាពពិតប្រាកដក្នុងរយៈពេលដ៏ខ្លីខាងមុខនេះ។
«ខណៈដែលយើងនាំគ្នាប្រារព្វខួបនៃការចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពក្រុងប៉ារីស ខ្ញុំបួងសួងថា យើងនឹងឃើញកម្ពុជាមួយ នៅទីបំផុតទៅមានការគោរពពលរដ្ឋរបស់ខ្លួន គោរពសិទ្ធិមនុស្សរបស់ពួកគេ និងថាក្តីប្រាថ្នារបស់ពួកគេចង់ឲ្យមានសេរីភាពផ្នែកនយោបាយនោះ នឹងក្លាយជាការពិត។ ពលរដ្ឋកម្ពុជា គួរនឹងទទួលអ្វីៗច្រើនហួសឆ្ងាយលើសពីនេះ ជាងអ្វីដែលពួកគេទទួលបានក្រោមរបបលោក ហ៊ុន សែន។ តំណារាស្ត្រលោក អាលែន ឡូវែនថល និងខ្ញុំ រួមទាំងសមាជិកតំណាងរាស្ត្រជាច្រើនទៀត ទាំងមកពីគណបក្សសាធារណរដ្ឋ និងប្រជាធិបតេយ្យ សុទ្ធតែប្តេជ្ញាចិត្តថា ពួកយើងនឹងធ្វើអ្វីៗតាមដែលអាចធ្វើទៅបានក្នុងអំណាចរបស់យើង ដើម្បីធានាថា ថ្ងៃមួយ ក្នុងរយៈពេលខ្លីខាងមុខនេះ កម្ពុជាជាថ្មីម្តងទៀតនឹងមានសេរីភាពឡើងវិញ។»
អាស៊ីសេរី មិនអាចទាក់ទងអ្នកនាំពាក្យរបបក្រុងភ្នំពេញ លោក ផៃ ស៊ីផាន ដើម្បីសុំប្រតិកម្មតបជុំវិញរឿងនេះបាននៅឡើយទេ ដោយលោកមិនលើកទូរស័ព្ទកាលពីថ្ងៃទី២១ ខែតុលា។
សវនាការរបស់ក្រុមសភាតំណាងរាស្ត្រអាមេរិកស្តីពីបញ្ហាកម្ពុជា ដែលប្រព្រឹត្តិទៅនៅអាគាររដ្ឋសភាអាមេរិកកាលពីថ្ងៃទី២១ តុលា ក៏មានការចូលរួមឡើងថ្លែងសុន្ទរកថាពីសំណាក់វាគ្មិនដទៃទៀត ក្នុងនោះក៏រួមមាន លោក ដេរិក មីឆែល (Derek Mitchell) នាយកវិទ្យាស្ថានជាតិប្រជាធិបតេយ្យ NDI កញ្ញា កឹម មនោវិទ្យា អនុប្រធានផ្នែកកិច្ចការសាធារណៈនៃគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក យ័ប គឹម ទឹង (Yap Kim Tung) ប្រធានបណ្តាញពលរដ្ឋខ្មែរដើម្បីកម្ពុជា (Khmer People’s Network for Cambodia) អ្នកស្រី សេង ជេនិត ប្រធានចលនាស្ត្រីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបណ្តាញសាកល អ្នកស្រី ធិត គឹមហ៊ុន ប្រធានចលនាស្រ្តីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិក្រៅប្រទេស និងព្រះតេជព្រះគុណ ប៊ុត ប៊ុនតិញ អតីតស្ថាបនិកបណ្តាញព្រះសង្ឃឯករាជ្យដើម្បីយុត្តិធម៌សង្គម។
កូនស្រីលោក កឹម សុខា កញ្ញា កឹម មនោវិទ្យា ថ្លែងថា កញ្ញាចង់ឃើញឲ្យមានឡើងវិញនៅការផ្សះផ្សារជាតិនៅកម្ពុជា ដោយឈរលើគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យពិតប្រាកដ។
«២៣តុលា សំខាន់គឺផ្តោតលើការផ្សះផ្សាជាតិ។ យើងឃើញហើយថា ទោះជាខ្មែរយើងខំប្រឹងធ្វើសង្គ្រាមដាក់គ្នាទៅវិញទៅមកតាំងពីឆ្នាំ១៩៨០ជាង តាំងពីមុនហ្នឹងទៀត ទីបំផុតត្រូវតែមកជជែកគ្នា មកផ្សះផ្សាជាតិដដែល។ អ៊ីចឹង ដំណោះស្រាយមានតែមួយគត់គឺការផ្សះផ្សារជាតិ ដោយឈរលើគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យពិតប្រាកដ។ នេះជាអ្វីដែលពួកយើងខ្ញុំ តែងតែទាមទារចង់បាន។ ខ្ញុំក៏សូមផ្ញើរសារផងដែរជូនទៅអ្នកអ្នកនៅខាងក្នុង មានន័យថាអ្នកកាន់អំណាច ឲ្យលោកយល់ឃើញថា កិច្ចព្រមព្រៀងក្រុងប៉ារីសនេះ គឺជាជ័យជម្នះរបស់ខ្មែរគ្រប់រូប។ សូមកុំយល់ច្រលំ កុំមើលឃើញថា ២៣តុលាហ្នឹង ជារបស់ខ្មែរម្ខាងណា ជារបស់អ្នកប្រជាធិបតេយ្យ ឬក៏ជារបស់អ្នកប្រឆាំងនោះ មិនមែនទេ ពីព្រោះខ្មែរយើងទាំងអស់គ្នាបានប្រយោជន៍ពី២៣ តុលា។ »
ជុំវិញដំណើរមាតុភូមិនិវត្តរបស់លោក សម រង្ស៊ី និងមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិទៅកម្ពុជាវិញ កញ្ញា កឹម មនោវិទ្យា បដិសេធផ្តល់ជំហរជាក់លាក់របស់លោក កឹម សុខា ចំពោះបញ្ហានេះ ដោយកញ្ញាគ្រាន់តែអះអាងថាលោក កឹម សុខា មិនមានសិទ្ធិសេរីភាពបញ្ចេញមតិទៅដល់មន្ត្រីក្នុងជួរគណបក្សនោះទេ។ កញ្ញាផ្ទាល់ក៏មិនបានបង្ហាញចំណាប់អារម្មណ៍ចំពោះបញ្ហានេះដែរ ដោយកញ្ញាថា អ្វីដែលកញ្ញាកំពុងផ្តោតនាពេលនេះ គឺទៅលើបញ្ហាសហភាពអឺរ៉ុប ដកហូតប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA ពីកម្ពុជា។
«ដូចយើងដឹងស្រាប់ហើយថា គាត់មិនមានសិទ្ធិសេរីភាពនៅក្នុងការនិយាយទៅកាន់អ្នកសារព័ត៌មាន ឬទៅកាន់មន្ត្រីនៅក្នុងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិទេ។ [សំណួរ៖ កញ្ញាផ្ទាល់មានយោបល់យ៉ាងម៉េចដែរចំពោះដំណើរមាតុប្រទេសវិញរបស់លោក សម រង្ស៊ី?] អ្វីដែលខ្ញុំចាប់អារម្មណ៍គឺថ្ងៃកំណត់របស់សហភាពអឺរ៉ុប ទាក់ទងហ្នឹង EBA។ នេះជាអាទិភាពដែលពួកយើងខ្ញុំចាប់អារម្មណ៍។»
ក្រុមវាគ្មិនដែលបានចូលរួមថ្លែងចំណាប់អារម្មណ៍សុទ្ធតែបានបង្ហាញថា ពួកគេចង់ឃើញរបបលោក ហ៊ុន សែន ងាកមកស្តារប្រជាធិបតេយ្យ ឲ្យមានសេរីភាពពិតប្រាកដឡើងវិញតាមរយៈការផ្សះផ្សារជាតិ និងបង្រួបបង្រួមជាតិជាធ្លុងមួយឡើងវិញ ដោយគោរពតាមស្មារតីកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពក្រុងប៉ារីស។ ពួកគេអំពាវនាវឲ្យរដ្ឋាភិបាល និងរដ្ឋសភាសហរដ្ឋអាមេរិក ឲ្យបន្តឃ្លាំមើលដំណើរវិវត្តនយោបាយនៅកម្ពុជាឲ្យបានដិតដល់ និងអនុម័តច្បាប់ដាក់ទណ្ឌកម្មមកលើរបបនេះឲ្យបានឆាប់រហ័ស ដើម្បីកុំឲ្យរបបនេះនៅតែប្រព្រឹត្តិផ្គើននឹងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងបន្តរំលោភសិទ្ធិមនុស្សធ្ងន់ធ្ងរនៅកម្ពុជាតទៅទៀត៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
ខ្ញុំសំគាល់ឃីញថា គណប័ក្សសង្គ្រោះជាតិនៅតែមានការបែងចែកនូវចំណុចខ្លះៗ ឧទ្ទាហរណ៏ លោកសំ រាំង្សី បានទន្ទេញយ៉ាងរត់មាត់ថា ត្រូវតែដោះលែងលោកកិម សុខាជាគោលការសំខាន់បំផុត។ ចំណែកនាងកិម មនោវិទ្យាវិញ មិនដែលឮនិយាយឈ្មោះលោកសំ រាំង្សី សម្បីតែមួយម៉ាត់សោះ តើនេះជាសញ្ញាល្អសម្រាប់គណប័ក្សសង្គ្រោះជាតិឫយ៉ាងណាដែរ ???។
Oct 23, 2019 11:57 AM
The freedom of one ends where the freedom of the other begins. Do you know the word self defense?
Oct 22, 2019 06:38 PM
Nothing new or nothing old since this fascist dictator Hun Sen/Viet commies invaded of Cambodia on January 7,1979 to 1993 until today.If,the the world and the west pressure more on China/Viet commies leaders,then Hun Sen's mafia govm't will collapse itself,if the west won't do it like i say above,there's nothing good to happen at all.In fact dictator Hun Sen has ever never win any fair elections at all,won by vote fraud"irregularities"robbed every elections+coups d'etat that his last choices to solved all the problems by without any political parties take him a challenged.Viet/China both the same communist ideologies try to expansion of neo-China/Viet populations,neo-expansion territory,neo-expansiom natural resources exploit and neo-expansion colony and keep Cambodia far away from the western world.The Cambodia's problems nowadays are from both commies radical and both try tear down Cambodia apart under its Hun Sen puppet govm't which was a former khmer rouge notorious killer"HS=outlaw man"without anyone easier to talk with this jungle man at all"warmonger".
Oct 22, 2019 03:41 PM
